Home

Hướng dẫn kỹ thuật

Aquaponics: Trồng rau và nuôi cá tại nhà.

Khang Điền Hitech JSC đã có một bài viết về ‘Hi-control với hệ thống trồng rau thủy canh” (Đọc chi tiết tại: https://www.facebook.com/khangdienhitechjsc/posts/2829057507424631). Bài viết hôm nay, Khang Điền sẽ chia sẻ thêm một mô hình trồng rau mới thú vị: Aquaponics – là hình thức trồng cây thủy canh trong môi trường khép kín với sự tham gia của hệ vi sinh vật. Sự kết hợp giữa 2 mô hình: trồng rau và nuôi cá (và các loại động vật khác như tôm, ốc, cá), sản xuất thực phẩm, nuôi trồng thủy sản, rau lấy chất dinh dưỡng trong nước nuôi cá để rau sinh trưởng tốt hơn, môi trường nước cho cá sinh sống sẽ được làm sạch nhờ rau. Đây được gọi là trồng rau Aquaponics hay trồng rau thủy canh aquaponics.

Hình 1: Mô hình Aquaponics được sử dụng trang trí trong nhà.

1/ Nguyên lý hoạt động : Hệ thống Aquaponics hoạt động nhờ nguyên tắc cộng sinh của hệ sinh thái: Cây- Vi sinh vật- Cá. Các chất thải của cá và phân cá (dưới dạng ammoniac) sẽ được các vi sinh vật (trong bồn lọc vi sinh) chuyển hóa thành Nitrat chính là dinh dưỡng cho cây hấp thụ. Quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng này chính là quá trình làm sạch nước bẩn từ chất thải cá và trả lại nước sạch vào hố cá. Nói chính xác hơn nhờ 5 yếu tố đó là: cá, vi sinh vật, cây, nước, không khí và ba (03) điều kiện hỗ trợ: ánh sáng, thức ăn cho cá và năng lượng điện.

Hình 2: Một mô hình Aquaponics cơ bản

2/ Cấu tạo của hệ thống Aquaponics cơ bản:

Hệ thống Aquaponics có cấu tạo khá đơn giản, cần chuẩn bị:

+ Khay trồng rau làm từ vật liệu nhựa bền trong thời tiết ngoài trời (có thể tận dụng thùng xốp).

+ Bể cá dung tích từ 500-700 ml đảm bảo độ bền.

+ Phi, thùng điều tiết nước.

+ Máy bơm.

+ Máy sục oxy cho bể cá.

+ Giá thể trồng cây (có thể sử dụng đất sét nung, xơ dừa, perlite…)

+ Hệ thống lọc vi sinh đảm bảo bể nước sạch và an toàn.

+ Giàn leo bao phủ rau.

+ Vật tư thi công lắp ráp.

Hình 3: Tự tay làm một mô hình Aquaponics tại nhà vừa để trồng rau và ngắm cá mỗi ngày.

3/ Các mô hình trồng rau thủy canh Aquaponics:

+ Phương pháp Aquaponics tưới ngập xả cạn (Giá thể – MB- Media- Based).

Vận hành: Cây trồng trong khay chứa giá thể đất nung, đáy khay có các lỗ thoát nước và có gắn các xiphone ngắt nước- nước từ hồ cá thông qua bộ lọc và hệ thống bơm được bơm lên khay trồng rau.

Khi lượng nước đạt mức xả (do chúng ta quy định- thường thấp hơn 3 cm so với bề mặt đất nung) nước sẽ được xả hoàn toàn đến điểm ngắt ( do chúng ta quy định- thường cao hơn 3cm so với đáy khay) nước sạch được đưa ngược về hồ cá và quá trình cứ thế tiếp diễn.

  • Ưu điểm: đơn giản, phù hợp với hầu hết các loại rau củ quả.
  • Nhược điểm: chất thải rắn và tàn dư từ rễ, lá… tích tụ trong khay sẽ hạn chế sự lưu thông của nước.Cần lắp bộ lọc vi sinh để vận hành tốt.

+ Phương pháp Aquaponics nước cạn (NTF – Nutrient Film Technique).

Thích hợp đẩy mạnh chiều dọc, sắp xếp được nhiều tầng trong diện tích nhỏ. Sử dụng ống ngang với dòng nước cạn, các chất dinh dưỡng từ hồ cá được chảy ngang qua ống. Rau được đặt trong các lỗ hổng được khoét sẵn ở phần trên của ống nước. Phương pháp này khá phức tạp và tốn nhiều chi phí hơn so với loại nước ngập xả cạn. 
+ Phương pháp Aquaponics nước sâu (DWC – Deep Water Culture) hay bè nổi (Raft).

Phù hợp cho diện tích và quy mô thương mại lớn, chuyên canh một loại cây trồng cụ thể và phù hợp với cơ giới hóa. Aquaponics nước sâu dùng các khay trồng rau (sâu 30-35 cm), chứa đầy nước, phía trên khay đặt các bè nổi (thường là các mảng xốp được khoét lỗ để trồng cây), trên khay có đặt hệ thống xả tràn để xả nước về hồ cá. Loại này yêu cầu bộ lọc cơ học và sinh học riêng biệt. (Giống bên nước cạn).

Hình 4: Nguyên lý vận hành của phương pháp Aquaponic nước sâu

4/ Dòng sản phẩm Hi-control có thể sử dụng cho cây trồng thủy cảnh và cây trồng thủy sinh trong bể cá:

– Hi-control 13-11-11+ME : Ngoài các thành phần đạm, lân, kali còn có các yếu tố vi lượng, giúp cây khoẻ mạnh trong toàn bộ các giai đoạn phát triển của cây, tăng sức đề kháng giúp cây chống chịu sâu bệnh hại.

– Hi-control 18-6-8+ME: Là sản phẩm phân bón có hàm lượng Nito cao phù hợp cho cây trồng ở các giai đoạn cần được cung cấp một lượng đạm cao để cây sinh trưởng và phát triển trong thời kỳ cây ra rễ, ra lá, đẻ nhánh, phân cành, ra hoa, ra quả non…

+ Cách dùng đơn giản không mất quá nhiều thời gian:

– Trộn lẫn phân bón Hi-control với giá thể trồng trước khi gieo hạt hoặc ươm cây. Dinh dưỡng sẽ được cung cấp đầy đủ cho cây trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển. Lượng bón theo khuyến cáo: 4 kg phân bón trộn cho 1m3 giá thể.

– Sử dụng viên nén trồng cây thông minh có xơ dưa, hạt phân Hi-control đã được trộn sẵn theo tỷ lệ phù hợp cho từng loại cây trồng.